Veel mensen met diabetes type 2 gebruiken wereldwijd bloeddruk- en cholesterolverlagers en bloedverdunners voor preventie van hart- en vaatziekten. Onderzoek toont aan dat deze medicijnen gemiddeld genomen zeer effectief zijn. Hoe effectief? En bij wie is de meeste gezondheidswinst te behalen?
De huidige richtlijn zegt dat alle mensen met diabetes type 2 een hoog risico hebben en daarom een standaardbehandeling moeten krijgen. Er zijn al wel mogelijkheden om bij mensen met diabetes type 2 de 10-jaarsrisico’s te berekenen. Deze worden maar weinig gebruikt, omdat ouderen dan intensiever worden behandeld dan jongeren. Is dit ook de bedoeling en is dit wat de patiënt wil?
Gijs Berkelmans, aio bij UMC Utrecht: “10-jaarsrisico’s overschatten het risico bij ouderen. Dit komt doordat 10-jaarsrisico’s geen rekening houden met de kans om te overlijden door een andere oorzaak. Daarnaast maakt het 10-jaarsrisico je niet alert op de te halen winst bij jongere patiënten. Daarom hebben we het DIAL-model ontwikkeld om uitspraken te doen over de lange termijn (lifetime), waarbij rekening wordt gehouden met de competitieve mortaliteit. Goed geschatte lifetime-voorspellingen kun je gebruiken om de absolute winst van behandeling te schatten over de rest van het leven. Met dit model is het mogelijk de vaatziekte-vrije levensverwachting te schatten voor iedere individuele patiënt met diabetes type 2.
Dit houdt in dat ouderen soms kunnen stoppen met preventieve behandeling en jongeren juist eerder moeten worden behandeld. Het model maakt shared decision-making mogelijk met behulp van lifetime-schattingen en behandeleffecten. Voor schatting van het individuele behandeleffect worden de lifetime-modellen gecombineerd met de gerandomiseerde behandeleffecten uit onderzoeken en meta-analyses.”
Het DIAL-model is een model van U-Preventcalculators. U-Prevent is ontwikkeld door de afdeling Vasculaire Geneeskunde van het UMC Utrecht, in nauwe samenwerking met een groot aantal internationale onderzoeksgroepen, en is gebaseerd op data van grote cohortstudies en klinische trials. Kijk op: www.u-prevent.nl.
Dr. Jan Westerink over risicopredictie bij type diabetes.
