Gerandomiseerde klinische trials hebben laten zien dat bariatrische chirurgie effectiever is dan medicamenteuze therapie in de behandeling van type 2 diabetes. Sommige studies suggereren dat de gunstige effecten op het glucose metabolisme van bariatrische chirurgie m.b.v. een Roux-en-Y gastric bypass onafhankelijk zijn van het gewichtsverlies. Dit wordt wel toegeschreven aan veranderingen in vertakte-keten-aminozuren, galzouten, of het darmmicrobioom.
Onderzoek en methoden
De huidige studie (1) bij 22 patiënten met obesitas en diabetes onderzocht het glucosemetabolisme voor en na een vergelijkbaar (ongeveer 18%) gewichtsverlies veroorzaakt door of een gastric bypass (chirurgiegroep) of een dieet alleen (dieetgroep). De primaire uitkomstmaat was de verandering in lever-insulinegevoeligheid (stadia 1 en 2 van een 3-traps hyperinsulinemische euglycemische clamp). Secundaire eindpunten waren veranderingen in spier- insulinegevoeligheid, bèta-cel functie, en 24-uurs plasma glucose en insuline profielen. Ook werd er gekeken naar vertakte-keten-aminozuren en galzouten in het plasma, alsmede het darmmicrobioom.
Resultaten
Gewichtsverlies ging gepaard met een toegenomen onderdrukking van de hepatische glucoseproductie (een afname van de lever-insulinegevoeligheid), die volkomen vergelijkbaar was tussen de chirurgie- en dieetgroep. Ook de verbetering in spier-insulinegevoeligheid was volledig vergelijkbaar tussen de twee groepen. Gewichtsverlies verbeterde eveneens de bèta-cel functie, de oppervlakte onder de 24-uur glucose curve en 24-uur insuline curve, met wederom geen verschillen tussen de groepen. Het effect op het HbA1c was dan ook volledig vergelijkbaar. De afnames in 24-uurs plasma vertakte-keten aminozuur en C3 en C5 acylcarnitine concentraties na gewichtsverlies waren groter in de chirurgiegroep dan in de dieetgroep. Plasma galzouten na gewichtsverlies daalden in de dieetgroep, maar namen toe in de chirurgiegroep. Gewichtsverlies veroorzaakte veranderingen in de samenstelling van het darmmicrobioom in beide behandelingsgroepen, maar de veranderingen waren groter in de operatiegroep dan in de dieetgroep.
Conclusie en relevantie voor de praktijk
In deze studie waren de effecten van bariatrische chirurgie of een dieet op het glucose metabolisme volkomen vergelijkbaar, en volledig toe te schrijven aan het gewichtsverlies. Hoewel er verschillen waren in de effecten op vertakte-keten-aminozuren en galzouten in het plasma, alsmede het darmmicrobioom tussen de chirurgie- en dieetgroep, had dit geen klinisch relevant effect op het glucose metabolisme. De relevantie voor de praktijk is vrij eenvoudig: het reduceren van gewicht, ongeacht welke methode ook, zal het glucosemetabolisme verbeteren.
Referenties
- Yoshino M, Kayser BD, Yoshino J, et al. Effects of diet versus gastric bypass on metabolic function in diabetes. N Engl J Med 2020;383:721-732.
